Stadsbome

Ry ‘n bietjie met Lynnwoodweg af stad se kant toe en dit lyk of jy ‘n oerwoud binne ry, geen dak te sien nie, net ‘n see van bome, al weet jy voor jou siel dis alles beboude gebied.  ‘n Mens kry dieselfde effek as jy met die snelweg oor Johannesburg ry na Wits, met Houghton regs onder die pad.  Die naam “Houghton” alleen impliseer al groot dubbelverdieping huise, en tog is daar baie min van hulle te sien –  net bome, bome en bome.  Geen wonder dan Pretoria en Johannesburg staan bekend as :”Urban forests” nie.

Oudste jakaranda in die stad op die terrein van Sunnyside Primary School.

Dink ‘n mens aan Pretoria dink jy onmiddellik aan die jakarandas – volgens die owerhede meer as 70 000 van hulle, al word daar al vir jare nie meer jakarandas aangeplant in die nuwe woonbuurte nie – slegs inheemse bome.  Die oudstes is al in 1888 aangeplant in Sunnyside en hulle staan vandag nog.  Daar groei ook ‘n klompie spierwit jakarandas in Groenkloof se Herbert Bakerstraat – interessant om daarna te gaan wanneer hulle blom hier in Oktober rond.

Die Bronberger van 23/2/ 2012, noem ook die volgende: “As ‘n ingevoerde spesie, is jakarandas deur die parlement as ‘onkruid en indringerplant’ geklassifiseer. Die plan was om die nagenoeg 70 000 jakarandas langs Pretoria se strate te vernietig, maar petisies is geteken en ingedien en dit is besluit dat dié jakarandas in ‘n aparte kategorie geplaas moet word. Dit het die stad in staat gestel om bestaande bome te behou, maar hulle mag nie nuwe jakarandas aanplant nie.” 

Nou wonder mens darem, laas toe ek gekyk het was akkerbome ook nou nie eintlik inheems nie, maar nog nooit gesien dat iemand hulle as “indringerplante” beskou nie? 

Frans Oerder se skildery van die Wonderboom meer as honderd jaar gelede.

Die bekendste Pretoriase boom is seker die Wonderboom, 'n inheemse wildevy – skynbaar al meer as 1 000 jaar oud.  ‘n Interessante aanmekaar gevoegde konglomerasie van bome, seker die ekwivalent van ‘n versamelnes van voëls.  Die boom se omtrek is 5.5m en dis so 25 m hoog.  Orals waar die takke so swaar geword het dat dit op die grond sleep, het dit wortel geskiet en ‘n nuwe susterboom gevorm, vandaar die versamelnes effek.

Wildevy in die Nasionale Dieretuin.

Vir my loshande die mooiste boom in die stad, is egter die ou reus by die ingang van die Nasionale Dieretuin.  Het altyd gedink dis ‘n rubberboom – blare lyk soos die potplant wat baie gewild was in ons jong dae, maar volgens die slim mense is dit ‘n  Australiese wildevyeboom en daarby die tweede grootste boom in die land met ‘n kroonwydte van so 50m en ‘n hoogte van by die 40m.  Die massiewe wortels lyk soos reuse dooie anakondas wat om die stam kronkel.  Die grootste boom is blykbaar iewers in die Kaap. 

Gaan gerus weer ‘n slag Dieretuin toe en bekyk die boom – lieflik!

Leopard tree.

Leopard tree

Hierdie foto deur Adri het ek van Gardeners Forum afgetrek – weet nie waar dit staan nie, maar dit illustreer die pragtige kolle op die stam. 

MAAR, dink nog steeds die bome moes eintlik “Cheetah trees” genoem gewees het, want dit lyk meer na ‘n jagluiperd – fyn, delikate en slanke takke en stamme met kolle.  Stap elke dag by ‘n hele paar van hulle verby.

Bloekom deur Pierneef.

My gunsteling uitheemse boom bly egter die bloekom.  Waar kan ‘n mens dan nou iets mooiers kry, veral die reuse ou boomlanings soos hier naby ons by die Pretoriase Buiteklub en by Smutshuis in Irene.  So is daar ook in die Kaap ‘n lieflike laning stokou bloekoms te sien wanneer mens met die agterpad vanaf Durbanville na Blaauwbergstrand toe ry. 

Goed ek weet bloekoms is, soos jakarandas, nie baie polities korrek op die oomblik nie- indringers en so aan, maar “so what”, hulle bly pragtig en skilderagtig.

As ‘n mens eers begin bome kyk, gaan ‘n nuwe wêreld vir jou oop.  Om te dink ek stap al die hele jaar by die ongelooflikste goed verby sonder om dit raak te sien1

Die volgende bome het ek dus almal binne 30 minute se stap van ons huis af afgeneem.